فروپاشی و پارادوکسی در باب عدم قطعیت

"مردی راملاقات کردم، که از سفری یه سرزمینهای باستانی باز می گشت و می گفت:{مشاهده کردم}دو پای عظیم از سنگ چون ستونی در میان صحرایی شنی ایستاده بود در حالیکه قطعه شامل سر و صورت آن با لبهایی عبوس و بر هم فشرده بر زمین غلطیده یود و گویا از فرمانی ابدی و تلخ سخن می گفت که گویی هنوز زنده است و بر پایه آن ستون بی جان چنین نقش بسته بود:نام من اوزیماندیاس است، شاه شاهان!،به اعمالم نظر کن،چه شکوهمند و عظیم! و چه مایوس کننده!.هیچکدام در پس باقی نمانده و مشتی خرابه و اقلام فرسوده تا دورها در تلی از شن و ماسه در بیابان ادامه داشت..."
کتاب پر فروش آینده پژوه آمریکایی Jared Mason Diamond با جملاتی این چنین ازسوناتی به نام "Ozymandias" آغاز شده است و پارادوکسی نوظهور را برای من نونهال در این وادی به جا می گذارد:آینده در باور من بسته پیچیده وکمتر قابل نفوذی از یک مجموعه رویداد است که مهمترین محور همه آن رویدادها عدم قطعیت است!،این عدم قطعیت لعنتی و دوست داشتنی! که تحمل همه چیز را در این دنیای واژگونه کمی تا قسمتی راحتتر می کرد!،ولی با کمی جلوتر رفتن در کتاب،می بینم شواهدی از فروریختن و نابودی تمدنهای بزرگ در مسیری سلسله وار ارائه می شود که گویی تمام آن عدم قطعیتها بر پایه یک روند تسلسل پذیر اتفاق می افتد واگرچه پریود وبازه زمانی تکرار آن قابل پیش بینی نیست ولی در نهایت جهان شاهد تکرار به پاخواستن تمدنها و فروریختن آنهاست!،جوامع بشری تلاش می کنند و پا می گیرند و چرخه ای از نظم بوجود می آید،سپس جامعه بر دست یافته هایش غٌره می شود و ندانم کاریها شکل می گیرند و با افزوده شدن این تصمیمات نابجا مسیر پایانی تمدن فرا میرسد،(در فیلم آخر زمان مل گیبسن نیز همین باور با قرائت قطعه ای از تاریخ تمدن ویل دورانت آغاز می شود!)،اگر حتی بخشی از حقیقت! در افکار نویسنده کتاب وجود داشته باشد ،دو مفهوم عدم قطعیت و اتفاقات پریودیکال را چگونه در یک ظرف می توان اندیشه کرد؟؟؟!.از طرف دیگر باور مثبت گرای مورد لزوم آینده پژوهی به کجا خواهد رفت؟،اگر در پی تمام این افزونه ها و بسط و گسترش جهان،همیشه یک پایان متصور باشد،پس با کدامین نیرو باید به پیش رفت؟،و تلی از سوالات این چنینی در پی جلوتر رفتن در کتاب، در من آغازیده است!!.(وحید حالا با این همه پرسش چه کنم؟!)
اگرچه نویسنده بعنوان یک آمریکایی نگرانی خودش را از فروریختن تمدن نوظهور و رو به جلوی آمریکایی بیان می کند ولی در پی جهانی شدن و استیلای سیطره غربی به سرکردگی آمریکا ،این خطر کل جهان خاکی را تهدید خواهد کرد.
پ.ن: نویسنده با بررسی علتهای زیست محیطی فروپاشی تمدنها به این مفهوم رسیده است.