جادوی میازاکی

فکر کنم اولین بار با دیدن پرنس مونونوکه بود که بدون دانستن مشخصات سازنده انیمیشن متوجه شدم چیزی در این اثر با بقیه آثار ژاپنی تفاوت دارد. ترکیب فولکلور ,تخیل کودکانه و پیوند غیر قابل اجتناب طبیعت و آینده حیات بشریت عناصر اصلی اند داستان بودند. بعداً و به تصادف و در طی یکی از این پخشهای مناسبتی سیمای وطنی, پونیو را با جرح و تعدیل و ممیزیهای وطنی !دیدم و فقط از طریق شباهت طرح کارکترها و ترکیب بی عیب و نقص رنگها و صد البته روایت دوستی موجوداتی از دل طبیعت با آدمها تکانه بعدی بود که شباهتهای صاحب این اثر و پرنسس مونونوکه را به یادم آورد, ولی هنوز نوبت آن نرسیده بود که به دنبال صاحب اثر تفحص جدیتری صورت بگیرد!. بعداً نوبت به سفر ژاپن رسید و در همان سینما رفتنهایی که قبلاً برایتان شرح دادم, پیش پرده انیمیشنی را دیدم که اینبار و به مدد در ژاپن اقامت داشتن وادارم کرد که این اثر هنوز بر پرده نیامده را دنبال کنم و به نام نابغه ای برسم که سالها در هیاهوی والت دیسنی و پیکسار و کامیک استریپهای آمریکایی و اروپایی به وضوح نامش را نشنیده بودم.

هایائو میازاکی متولد ژانویه 1941 در توکیو متعلق به همان نسلی است که ژاپن بعد از جنگ جهانی دوٌم را از نو بازسازی کردند و قسم خوردند تا کشورشان را به جایگاه اول در جهان ارتقاء دهند!, وی در خانواده مردانی متولد شده است که کمپانی خانوادگی را در زمینه تولید قطعات هواپیماهای ژاپنی اداره می کردند و از این لحاظ میازاکی اولین علایق شکل گرفته کودکی را به سمت نقاشی پرواز و هواپیما نشانه رفته است.علیرغم تحصیلات در زمینه علوم سیاسی و اقتصاد وی به سمت کمپانی های ساخت و تصنیف کامیک های ژاپنی کشیده شد و در طی سالهای 1963 تا1968 تا سطح انیماتور ارشد ارتقاء یافت , از 1971 اولین سری کامیکهای دنباله دار وی و بعد هم فیلم های کوتاه, بلند و دنباله دار با امضای وی به بازار این محصولات عرضه شد و خیلی زود در بین مخاطبان ژاپنی و سپس سایر کشورهای دنیا به نامی آشنا تبدیل شد.علاقه مندان جدی انیمیشن نام وی را تا حد یکی از 3 انیماتور تاثیرگذار معاصر در جهان طبقه بندی می کنند.
دنیای انیمشن میازاکی به طرز اعجاب آوری به روایت داستانهایی از قهرمانان کودک یا نوجوانان و عموماً دخترانی می پردازد که توانایی تغییر جهان و سرنوشت محتوم بشری را دارند.ترکیب فولکلور و اسطوره های ژاپنی به همراه رنگ آمیزی متنوع و شادی که تماشای فقط یک فیلم از این آثار شما را تا چندین ساعت به مهمانی و آرامش با رنگهای شاد می برد از شاخصهای آثار میازاکی است.
فیلمهای بعدی از میازاکی به پیشنهاد دوستان خوب با "توتورو همسایه من" ,"دژ متحرک هاول" ,"نوشیسکا از دره باد" و بلاخره "شهر ارواح" دنبال شد و بقیه فیلمها در صف طولانی دانلود قرار دارند!.عناصری چون هواپیماها و اسباب عجیب و غریب پرواز در داستانهای وی از همان کودکی میازاکی بر می آیند و فمینیسم روایی در آثارش را بسیاری به خاطر تاثیر همسرش که از همکاران انیماتور همان سالهای دهه 60 میلادی وی است و تاثیر مادر بسیار کنجکاو و اهل مطالعه اش می دانند.نیاز اجتناب ناپذیر بشر برای آشتی با طبیعت در داستانهای وی و نجات جهان در گروی قربانی شدن خودخواهی بشری در پای طبیعت در داستانهای وی بسیار متواتر است.
پ.ن:دیدن آثار قدیمی مانند نوشیسکا از دره باد ناخودآگاه شما را در مورد اصالت اثری مانند آواتار کامرون به تردید وا می دارد و شما نشانه های بسیار آشنایی از جهانی مانند پاندورای کامرون و نحوه ارتباط گرفتن نوشیسکا با حشرات را مشاهده خواهید کرد و شاید اینبار نوبت به کپی برداری امریکایی ها از آثار ژاپنی رسیده است!.
پ.ن:فیلمهای شهر ارواح و پرنسس مونونوکه توانسته اند در فروش داخلی در ژاپن آثاری مانند تایتانیک را نیز پشت سر بگذارند و جمعیت بیشماری از ژاپنیها را به سینما بکشانند.
پ.ن:والدین در داستانهای میازاکی همدلی مثال زدنی با کودکان قهرمان داستان دارند و هیچگاه کودکانشان را از تخیل یا اعتقادات ناشی از فولکلور ژاپنی باز نمی دارند...
پ.ن: به کسانی که پس از هری پاتر دنیای جادویی دیگری برای پرواز تخیلشان در اختیار نداشتند توصیه می کنم دنیای انیمیشنهای میازاکی را هم تجربه کنند!.
پ.ن:یسنا هم در این مسئله خاص کاملاً با من هم عقیده است و بدون پلک زدن این سری انیمیشنها را تا آخرین سکانس دنبال می کند!