آنچه از گونو یاد گرفتم
پس از اتفاقات ناشی از سونامی در شرق آسیا،سامانه های بسیاری برای پیش بینی طوفانها و گردبادهای موسمی دریایی در مناطق پر خطر پایه گذاری شدند، و پشتیبانی سرویسهای تصویربرداری ماهواره ای ناسا سبب شد تا کشورهای در معرض این خطر بتوانند حداقل از 24 ساعت قبل از تصادم این وارونگیهای جوی با مناطق در معرض آن،به صلاحدید مناسبی برای مقابله و کاهش صدمات دست یابند،واقعه گونو دارای درسها و آموختنی های بسیاری برای کشورمان و متصدیان ذیربط آن بود که بایستی جدی گرفته شود،اینکه چگونه طوفانی دریایی که حوزه عملکرد و مسیر تردد آن از اقیانوس هند به سمت مناطق خشک شبه جزیره عربستان و دریای سرخ بوده و هیچگاه به سمت مناطق بسته دریایی مثل خلیج نزدیک نمی شده،(طبیعت ترمودینامیکی این گردباد با توجه به حجم بالای رطوبتی که حمل می کند جذب و تمایل به مناطقی خشک و پرفشار شبیه به شبه جزیره عربستان است! )پس از چیزی در حدود 60 سال(حدود جنگ جهانی دوم)به منطقه ای سرک کشیده که حتی با نام بومی آن بیگانه هستند!(گونو واژه ای مالدیوی است).
مطلب پر اهمیت بعدی ،عدم اطلاع رسانی با ذکر جزئیات چگونگی تشکیل این طوفان و مسیر دقیق تردد و مناطق ریسک بالا و پیش بینی از زمان رسیدن به هر منطقه است که صدا و سیمای وطنی گویا همیشه باید بعد از سایر رسانه ها و خصوصاً وب خبردار شود!،این در حالی است که کشورهای منطقه اخبار قضیه را به دقت و با حجم وسیعی پوشش می دادند،هنوز هم گزارش مفصلی از تاریخچه چنین طوفانهایی به اطلاع مردم نرسیده و همه با ابهام در مورد آن صحبت می کنند!.
عکسهایی که انتخاب کرده ام به شما نشان میدهد که چنین گردبادی از کجای اقیانوس هند شکل گرفته،تقویت شده،حرکت کرده و در مسیر کدامین نقاط را مورد یورش قرار داده و پس از تبادل رطوبت و انرژی با محیطهای گرم و خشک جنوب و جنوب شرق ایران و شمال عمان رفته رفته تضعیف شده و از یک گردباد کلاس 5(هاریکن)به یک طوفان گرمسیری و نهایتاً بارانزایی موسمی شبیه به آنچه در جنوب شرق آسیا اتفاق می افتد،تبدیل شده و تغییرات جوی محسوسی البته همراه با سیلابهای گسترده و وزش بادهایی شبیه به بادهای سیستان در منطقه ایجاد کرده و سپس محو شده است.
جالب بود که گزارش مرکز خبر وطنی! حاکی از بیرون رفتن گردباد از خاک کشورمان بود گویا ماهیت گردباد از بین نرفته و فقط از کشور خارج شده!!،در حالیکه این واقعه می توانست فرصت آموزشی خوبی برای هموطنان باشد تا یک پدیده نادر جوی را شناخته و در مورد آن دید مناسبی پیدا کنند.
عکس اول:نقشه نشان میدهد که گونو از 4ژوئن با چه سرعتی و از کدام نقطه شکل گرفته،افزایش سرعت در حین مسیر تا قبل از برخورد با خشکیهای نواحی خلیج عمان و تبادل انرژی پس از آن با رنگهای متناسب و سرعت طوفان بر حسب کیلومتر بر ساعت دیده می شود.
عکس دوم: عکس ماهواره ای 5 ژوئن گونو در حالیکه به خشکیهای نواحی خلیج عمان نزدیک شده،به مرکز گردباد توجه کنید،فاصله این مرکز تا هر نقطه از خشکی مشخص کننده حداکثر آسیبهایی است که به آن منطقه رسیده،سایر جریانهای هوایی که در اطراف مرکز اصلی قرار دارند شدت انرژی مرکز را دارا نیستند و فقط قادرند طوفانهای شدیدی را ایجاد کنند،علت ضربه شدید گونو به عمان چنین فرض می شود.
عکس سوم: عکس ماهواره 6 ژوئن گونو در حالیکه گردباد به تنگه هرمز نزدیک میشود ولی مرکز سیکلون هنوز به خاک عمان نزدیکتر است و ابرهای ناشی از آن در کل منطقه گسترده شده و فشردگی مرکز سیکلون کاهش یافته،در نتیجه انرژی آن نیز می بایست کاهش یافته باشد ولی مناطق خشکی بیشتری در معرض آن قرار گرفته،این روز آسیبهای بیشتری برای عمان به همراه داشته است.
عکس چهارم: چند ساعت بعد در 6 ژوئن،گونو با اندکی تمایل به شمال و خاک ایران تقریباً در منطقه تنگه هرمز ماندگار شده و بخش کم انرژی تری از آن به سمت مناطقی از هرمزگان و سیستان و بلوچستان گسترده می شود،در این وضعیت گونو دیگر از حالت سیکلون کلاسهای بالا رفته رفته خارج شده و به سمت سیکلون درجه 2یا 3 می رود.
عکس پنجم: این عکس گونو را در 7 ژوئن نشان میدهد در حالیکه به توده ابر گسترده ای در نواحی جنوب شرقی و جنوب ایران گسترده شده و دیگر نشانی از یک سیکلون در عکس نمی بینیم و پایان وقایع گردبادی!،ولی پس از این با گسترگی ابر مرطوبی که از اقیانوس هند به سوغات آورده،شدت بارندگی در جنوب خراسان،جنوب کرمان و سیستان وبلوچستان و هرمزگان را حادث می شودو میزان آن به حدی است که سیلابهای زیادی را باعث می شود.
عکس ششم: تاریخچه گردبادهای موسمی اقیانوس هند در 22 سال گذشته ومسیر تردد آنها رانشان میدهد،همانطور که می بینید هیچگاه پیش از این این گردبادها به خلیج فارس راه نیافته اند.
نیم نگاهی به آنچه اتفاق افتاده نشان میدهد که ما ساختار اطلاعاتی مورد نیازمان را فراهم نکرده ایم و از امکانات موجود جهانی هم به درستی استفاده نمی کنیم،این در حالی است که سایتهایی مانند اینجا، اینجا یا اینجا بدون هیچ چشمداشت مالی آخرین اخبار و هشدارها و عکسهای ماهواره ای را در اختیار هر کسی از هر نقطه ای از دنیا قرار می دهند!
پ.ن:جالب است که بدانید صفحه مربوط به گونو در ویکی پدیا در فاصله ای ناچیز از شروع گردباد ایجاد شده بود!.
